Whistleblowing w polskim prawie to wcale nie novum

Sygnalizowanie nieprawidłowości to instytucja, która jest obecna w wybranych obszarach polskiego systemu prawnego. Już teraz niektóre sektory gospodarki są zobowiązane do wdrożenia kanałów whistleblowingowych.

Tematyka whistleblowing coraz częściej pojawia się zarówno w dyskursie naukowym, jak i w dyskusjach w gronie prawników-praktyków. Wielokroć wspominana jest w kontekście nowej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.

Koncept prawny zgłaszania nieprawidłowości w ramach ustalonego systemu wewnętrznego (w ramach organizacji) lub też zewnętrznego (poza organizację, np. do wyznaczonego podmiotu administracji publicznej) jest już obecny w prawie polskim.

Póki co te regulacje można określić jako sektorowe. Należy się jednak liczyć z rozszerzeniem zakresu podmiotowego i przedmiotowego whistleblowing wraz z implementacją nowych norm prawa UE do krajowego porządku prawnego. Jak zatem wygląda to obecnie na gruncie polskiego prawa?

Przeciwko praniu pieniędzy

Wdrożenie oraz funkcjonowanie systemów zgłaszania nieprawidłowości nie stanowi novum dla większości podmiotów z sektora finansowego. Zagadnienie to zostało uregulowane w obowiązującej ustawie z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Wśród podmiotów, na które został nałożony obowiązek implementacji wewnętrznych kanałów do informowania o nieprawidłowościach, znalazły się m.in. banki, SKOKi, krajowe instytucje płatnicze,...